Enflasyonumuz düşüyormuş. TÜİK ve Mehmet Şimşek öyle söyledi. Temmuz ayında fiyatlar genel seviyesi (enflasyon) TÜİK’e göre yüzde 2.06 oranında artmış. Yıllık enflasyonumuz ise yüzde 33.52 olmuş. Bağımsız iktisatçılardan oluşan ENAG’a göre ise temmuzda fiyatlar yüzde 3.75, yıllık enflasyon oranımız da yüzde 66.15… TÜİK’in iki katı…
Hangisine güvenip inanacaksınız, size bağlı… Ancak TÜİK’in yüzde 2.06’sı bile, Temmuz ayları için çok yüksek bir enflasyon. Yaz ayları, özellikle temmuz ağustos ayları, gıda fiyatlarının sebze meyve fiyatlarının en düşük olması gereken aylar. Yıllarca enflasyon altında inim inim inleyen kesimler, yaz aylarında ucuzlayan sebze meyve fiyatları ile nefes alırdı.
***
Aklınıza gelen yaz yemeklerini düşünün. En favori yemek, menemen… Domates 50 liranın altında değil. 80 liraya da var. Biberin kilosu 40 – 50 lira arasında. Yumurtanın tanesi marketine ve iriliğine göre 8 lira ile 12 lira arasında değişiyor.
Barbunyanın kilosu 150. Ekşili bamya yapayım desen, bamyanın kilosu 200, ekşili bamyaya koruk gerek. Eskiden burun kıvırdığımız koruğun yanına yanaşılmıyor, limonun kilosu 160 lira. En uygunu patlıcan, kilosu 30 lira… Her gün de patlıcan yenmez ki…
Türkiye, AKP iktidarı ile büyük bir kırılma noktasına girdi. Her alanda çoklu bir çürüme ve çöküş yaşıyoruz. Tek adam rejimine geçtiğimiz 2018’den itibaren her alanda yaşadığımız çürüme ve çöküş büyük ölçüde hızlandı. Bu yazı enflasyon konusunda olduğu için, 2018’den sonraki enflasyondaki bozulmanın örneğini vereyim.
***
Yukarıda söyledik, yaz ayları, enflasyonun en düşük olduğu dönemlerdir. AKP iktidarında 2003-2017 yılları arasındaki temmuz ayları enflasyon ortalaması yüzde 0.11… Okunuşu binde 1… 2025 Temmuz’da beklentilerin altında çıktı diye AKP yandaşlarının ve borsacıların sevindiği temmuz enflasyonu yüzde 2.06… Binde 1 nerede, yüzde 2.06 nerede? Tam 21 kat daha fazla…
2017’ye kadar temmuz aylarında binde 1 olan enflasyon, 2018’de yüzde 1.5’e, 2023’te yüzde 9.49’a çıktı. Geçen sene yüzde 3.23, şimdi de yüzde 2.1… Ama inanın bu enflasyon da doğru değil. Ben ENAG enflasyonunun çarşı pazarı daha iyi yansıttığını düşünüyorum. O da aylık yüzde 3.75, yıllık yüzde 66.15…
Ancak ENAG enflasyonu için de bazı çekincelerim var. Yeri gelmişken onu da belirteyim. ENAG internet sitesi ana sayfasında hala Nisan 2025 ayı enflasyonu ile ilgili bülten var. Aylık enflasyon oranlarını artık sadece sosyal medya hesaplarında açıklıyorlar. Ama alt gruplardaki artışlarla ilgili bültenler yok.
Örneğin, TÜİK, temmuz ayında gıda fiyatlarında yüzde 0.15, taze meyve ve sebzede yüzde 9’luk bir düşüşten bahsediyor. ENAG’da bu durum nedir, Nisan’dan itibaren göremiyoruz. Ancak buna rağmen ben, çoğu kişi gibi TÜİK’e değil, ENAG’ın ölçtüğü enflasyona inanıyorum. ENAG’la ilgili çekincelerimi bir sonraki yazıya bırakıyorum.
