Komitenin dünkü toplantısında ele alınan bu başlık, dikkatleri yeniden POS cihazlarına çevirdi. TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu Yıldız, bu sistemlerin 'bazı sektörlerde kayıt dışı ekonomik faaliyetlerde ve suç gelirlerinin aklanmasında kullanılabildiğini' vurguladı. Yıldız, ödeme sistemlerinde ortaya çıkabilen risk ve suistimallerin alınacak önlemlerle azaltılmasının hedeflendiğini söyledi.
'Beyan yoluyla ispat oldukça güç'
Yıldız, söz konusu suistimallerin tespitinin güç olduğuna dikkat çekerek fiili tespit veya yoklama dışında başka yöntemlerle belirlenmesinin zor olduğunu ifade etti. Açıklamasında şu değerlendirmelere yer verdi:
'Çünkü fiili tespit hariç, beyan yoluyla ispat da oldukça güç. Çoğu zaman ödeme aracıyla fatura ve benzeri vesika arasında tutarsızlık bulunuyor. POS'ta kullanılan kredi kartı ile sahibi farklı olabiliyor. Bu, tutarsız hareketlerin incelenmesiyle ödeme sistemindeki amaç dışı kullanımı ortaya çıkarabilir. Ayrıca, büyük ve sorunlu işlemlerin çoğunluğu da özel ve yüksek ödeme limiti tayin edilmiş 'mail order' yöntemiyle yapılabiliyor. Bunların da mal ve hizmet hareketiyle uyumu incelenmelidir.'
Yıldız, kuyum, kozmetik, kuaförlük, gıda marketleri, restoran ve hazır giyim gibi sektörlerde sık sık 'üçüncü kişilere ait kredi kartı kullanıldığını' belirterek, ödeme aracı ile fatura arasında tutarsızlıkların yaygın olduğunu vurguladı. Bu sistemlerin yasa dışı kumar, sanal bahis, tefecilik ve dolandırıcılık gibi suçlarda da yoğun şekilde kullanıldığı ifade edildi.
Akaryakıt sektöründe yaşanan benzer sorunların, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin devreye girmesiyle büyük oranda giderildiğini belirten Yıldız, POS sistemlerinin kara para aklama süreçlerinde de etkili bir araç olabildiğini söyledi.
'Suç gelirlerinin aklanmasıyla mücadele açısından önemli bir adım'
Yıldız, yasa dışı faaliyetlerden elde edilen gelirlerin POS sistemleri üzerinden aklanmasına bazı işletmelerin aracılık edebildiğini ifade ederek şu görüşü paylaştı:
'Suistimallerin önlenmesi amacıyla özellikle bankaların verdiği POS cihazlarına kullanım limiti uygulanması ve suç gelirinin aklanması mevzuatı kapsamında uyumluluk yükümlülüklerinin daha sıkı hale getirilmesi önem taşıyor. Finansal İstikrar Komitesi toplantısında, özellikle serbest fonlar ve para piyasası gibi alanlardaki bu tür kullanımların önlenmesi üzerine odaklanıldığı anlaşılmaktadır. Komitenin bu konuyu gündemine almasını, sadece kayıt dışılığın önlenmesi açısından değil, finansal istikrarın korunması ve suç gelirlerinin aklanmasıyla mücadele açısından önemli bir adım olarak görüyoruz.'
Yeni tedbirlerin, POS cihazlarının hem kayıt dışı ekonomiyle mücadelede hem de finansal sistemin güvenliğinin korunmasında kritik rol oynayacağı ifade ediliyor.
