Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden peş peşe deprem haberleri gelmeye devam ederken; yüksek inşaat mühendisi, mimar ve deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki kritik uyarılarda bulundu.
Afyonkarahisar’da basın mensuplarına açıklama yapan Japon deprem uzmanı, kentteki alüvyon zemine ve aktif fay hatlarına işaret etti.
Doğu Anadolu fayının kırılması ile geçen sene 50 bine yakın insanın ölümüne neden olan 6 Şubat depremlerinin ardından Afyonkarahisar’a geldiğini belirten Moriwaki;
“Alüvyon zemin çok kötü, şehirden geçen fay hatları var. Bunun için çok yüksek katlı binalar yapmamak lazım. Zaten belediye başkanı da 3 kata kadar izin verdi, bu çok iyi oldu” dedi.
Şehirde 7 ila 7.5 büyüklüğünde bir deprem beklenmediğini ifade eden Moriwaki, 6 büyüklüğündeki bir depremin bile ciddi hasarlara yol açabileceğini vurguladı.
“Burada çok büyük bir deprem beklemiyoruz. Deprem olabilir ama çok fazla değil. 2002 yılında 6.4 ve 5.8 büyüklüğünde iki kere deprem olduğunu hatırlıyorsunuzdur. 2024 yılında da deprem oldu. Küçüktü ama merkeze yakındı. Bu bir uyarı gibi de algılanabilir. Ama yine de çok büyük bir deprem beklemiyorum. Ayrıca zemin için özellikle konuşmak lazım, Afyon’da göller var, yükseklikler olmasına rağmen düz bir alan diyebiliriz. Genel olarak baktığımızda bir ova gibi diyebiliriz. Zemine tekrar bakacak olursak, yumuşak bir zemin var. Alüvyon zemin olarak geçiyor.
Tarım için iyi olabilir ama yüksek bina için çok uygun olmayan bir zemin var. Çok kötüden biraz iyi. Zemin için çok iyi diyemem. Genel olarak bina için çok kötü bir zemin olduğunu söyleyebilirim. Belediye Başkanı da karar vermiş, yüksek binaya bundan sonra izin vermeyecek. 3-4 kattan yüksek ev yapılmaması kararı çok uygun. Yapay bina yapılmasını öneriyorum. Afyon’un da böyle olması lazım. TOKİ’de yüksek olması olabilir orada zemin iyi olduğu için. Onun haricinde fazla yüksek binanın olmaması lazım.”
Türkiye ve Japonya’da gerçekleşen depremlerin karşılaştırmasını yapan Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki;
“Üzülerek söylemek gerekirse depremlerdeki ölü sayısına bakıldığında Türkiye’nin dünyada üçüncüsü olması çok üzücü. Bu durumun acilen düzeltilmesi gerekiyor. Bina hataları var. Bundan sonra böyle olmaması lazım” dedi.
Türkiye genelinde yüzde 50’den fazla kaçak yapı olduğunu belirten Moriwaki, şöyle konuştu:
“Buradaki sıkıntı, 21 milyon yapı stokunun %50’den fazlası izinsiz, yani kaçak bina. Belediyelere doküman verilmemiş demektir. Belediyenin haberi yok. Tabi belediyenin haberi olmayınca yapı denetiminin de haber olmuyor. Kahramanmaraş Depremi’ne bakacak olursak eğer yapı denetim yapılan binalarda hasar yoktu, yani bir bina doğru düzgün yapılırsa o binalarda hasar olmuyor. Bundan sonrası için izinsiz, kaçak yapılara izin vermemek lazım. Belediye Başkanının dediği gibi yumuşak zeminde 4 kattan fazlasına izin verilmemesi gerekir. Daha yüksek yapmak için kazıklı bir sistem yapmak, zemini depreme uygun hale getirmek lazım.”
“Depremin zamanını ve büyüklüğünü sormasınlar” diyen Moriwaki, Türkiye’nin de Japonya gibi deprem bölgesi olduğunu ifade ederek;
“Biz hazır olmalıyız. O zaman bu hasarı yüzde 70 oranında azaltabiliriz. Yüzde 70 büyük bir rakam. İnsanlar deprem gerçeğini unutabilir, bunu her zaman hatırlatmak gerekiyor” dedi.
Moriwaki’nin işaret ettiği 2002 yılında Afyon’da yaşanan Çay-Sultandağı depreminde peş peşe 6,5 ve 5.8 büyüklüğünde iki deprem yaşanmıştı.
Depremler 7 üstü olmasa da 42 kişinin ölümüne ve 4400 yapının ağır hasar görmesine neden olmuştu.
15 Aralık 2000’de Bolvadin merkezli 6 büyüklüğünde bir deprem yaşanmıştı.
30 saniye süren bu deprem ise Afyon başta olmak üzere Ankara, Isparta, Konya, Aksaray, Antalya, Karaman, Kayseri, Nevşehir ve Niğde illerinde hissedilmişti. Afyonkarahisar’da can kaybı olmasa da Konya’da 6 kişi ölmüş, 25’ten fazla kişi yaralanmıştı.
KAYNAK: Cumhuriyet
