ŞEHİR PLANCILARI ODASI'NDAN YARGI UYARISI
Buca Cezaevi alanı tartışması
Şehir Plancıları Odası, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Buca Eski Cezaevi alanını yapılaşmaya açma planına tepki gösterdi. Oda, alanın kamusal kullanım kararlarının korunması gerektiğini vurgulayarak, hukuki haklarını kullanacaklarını duyurdu
TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi, Buca Eski Cezaevi alanının bir bölümünü yapılaşmaya açmayı öngören imar planı değişikliğine sert tepki gösterdi. İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi gündemine, İller Bankası'nın talebi doğrultusunda getirilen plan değişikliğinin; yargı kararlarına, yürürlükteki planlara ve oluşmuş toplumsal mutabakata aykırı olduğu vurgulandı.
Oda tarafından yapılan yazılı açıklamada, uzun yıllar İzmir kamuoyunun gündeminde yer alan Buca Eski Cezaevi'nin 2022 yılı başında 'alelacele ve hukuki dayanakları tartışmalı biçimde' yıkıldığı hatırlatılarak, yıkım sürecinde ve sonrasında alanın geleceğine ilişkin belirsizliklerin giderilmediği ifade edildi. Açıklamada, Buca Cezaevi'nin yalnızca fiziksel bir mekân olmadığına dikkat çekilerek, alanın toplumsal hafıza açısından taşıdığı öneme vurgu yapıldı. Cezaevinin, fikirleri nedeniyle tutuklanan çok sayıda politik mahkûmun ve ailelerinin insan hakları ihlallerine tanıklık ettiği bir mekân olduğu belirtilirken, bu hafızanın yok sayılarak alanın salt mülkiyet ve maliyet tartışmalarıyla ele alınmasının kabul edilemez olduğu ifade edildi.
Şehircilik ilkeleri
Yıkım sonrası süreçte alanın kamusal açık alan olarak değerlendirilmesi yönünde güçlü bir toplumsal irade oluştuğu belirtilen açıklamada, bu doğrultuda açılan davalar sonucunda yüksek yoğunluklu yapılaşma öngören planların yargı kararlarıyla iptal edildiği hatırlatıldı. Yargının, yapılaşmanın şehircilik ilkeleri ve kamu yararıyla bağdaşmadığını açıkça ortaya koyduğu vurgulandı.
Şehir Plancıları Odası, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından alanın tamamını kamusal alan olarak tanımlayan mevcut plan kararının hukuki ve toplumsal açıdan doğru olduğunu belirtirken, bu karardan geri adım atılarak yeni bir plan değişikliğinin gündeme getirilmesini 'kurumsal tutarsızlık' olarak değerlendirdi. Açıklamada, kamu mülkiyetindeki bir alanın başka bir kamu kurumu tarafından kamusal amaçla kullanılmasının söz konusu olduğu bir durumda, bedel talep edilmesinin kamu yararıyla açıklanamayacağı savunuldu. Alanın ekonomik değer ve rant unsuru olarak ele alınmasının kabul edilemez olduğu belirtilerek, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bu yaklaşıma sessiz kalmasının da kamu yararı açısından ciddi bir sorun oluşturduğu ifade edildi. Yaklaşık 80 bin metrekare büyüklüğündeki alanın yapılaşmaya açılması halinde; Buca'daki trafik yükünün artacağı, altyapı sorunlarının derinleşeceği, kent parkı olabilecek nadir bir kamusal alanın kaybedileceği, deprem riski yüksek İzmir'de toplanma ve geçici barınma alanı olarak kullanılabilecek kritik bir alanın ortadan kalkacağı vurgulandı.
Şehir Plancıları Odası, Buca Eski Cezaevi alanının yapılaşmaya açılmasının İzmir'in 'kent suçu karnesine yeni ve ağır bir suç' eklemek anlamına geleceğini belirtti. Açıklamanın sonunda İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne, İller Bankası'nın talebi doğrultusunda hazırlanan plan değişikliğini geri çekme ve alanın tamamını kamusal kullanım olarak tanımlayan mevcut plan kararına sahip çıkma çağrısı yapıldı. Oda, tüm kamu kurumlarını kentsel hafızayı, kamu yararını ve kent güvenliğini gözetmeye davet ederken, alanın yapılaşmaya açılmasına yönelik her türlü girişime karşı hukuki mücadele yürüteceklerini açıkladı. HABER MERKEZİ
