Enerji Bakanlığı'nın ise bu tespitlerin ardından jeneratör temini yerine denetimlerin durdurulmasını talep ettiği iddia edildi.
Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun (TTK) Zonguldak'ta faaliyet gösteren Karadon, Üzülmez ve Amasra müesseselerine bağlı kömür ocaklarında yürütülen iş güvenliği denetimleri, tartışmalı bir kararla gündeme geldi. Edinilen bilgilere göre, 16 Mayıs 2025 itibarıyla denetimler durduruldu.
Denetimlerin öncesinde müfettişlerin, ocaklardaki ciddi güvenlik açıklarına ilişkin kritik raporlar hazırladığı öğrenildi. Raporlarda, jeneratör eksikliği nedeniyle madencilerin patlama ve boğulma riskiyle karşı karşıya olduğu vurgulanırken, sorunun giderilmesi için gerekli yatırım maliyetinin yaklaşık 57 milyon lira olduğu ifade edildi.
Denetim süreci ve kritik tespitler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişleri; Zonguldak'taki Armutçuk, Üzülmez, Karadon ve Kozlu müesseselerinde iş güvenliği standartlarını incelemek üzere görevlendirildi. İncelemeler sonucunda Armutçuk müessesesi için olağan bir rapor düzenlenirken, Üzülmez, Karadon ve Kozlu maden ocaklarında işçi sağlığını doğrudan tehdit eden ciddi eksiklikler saptandı.
Müfettiş raporlarına göre, söz konusu üç işletmede elektrik kesintileri sırasında devreye girmesi gereken yedek enerji sistemlerinin yetersiz olduğu ya da çok geç devreye girdiği belirlendi.
Havalandırma sisteminde devre dışı kalma riski
Hazırlanan raporlarda, yerin metrelerce altında çalışan işçilerin oksijen almasını sağlayan ve grizu patlamalarına yol açabilecek gaz birikimini tahliye eden havalandırma sistemlerinin, enerji kesintilerinde devre dışı kaldığı kaydedildi. Müfettişler, bu durumun işçilerin oksijensiz kalarak hayatını kaybetmesine ya da gaz sıkışmasına bağlı grizu patlamalarına neden olabileceği uyarısında bulundu.
Raporlarda, riskin büyüklüğü nedeniyle ocakların derhal kapatılması ve her bir ocak için ayrı jeneratör temin edilmeden faaliyetlere yeniden başlanmaması gerektiği vurgulandı.
Bakanlıktan 'denetimleri durdurun' talebi iddiası
Müfettişlerin 'kapatma ve yatırım' önerilerinin ardından sürecin farklı bir yönde ilerlediği öne sürüldü. İddiaya göre Enerji Bakanlığı, jeneratörlerin temini yönünde adım atmak yerine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan denetimlerin durdurulmasını ve sahadaki müfettişlerin geri çekilmesini talep etti. Bu kapsamda, 16 Mayıs 2025'ten itibaren söz konusu ocaklarda denetim yapılmadığı belirtildi.
Maliyet analizi: İnsan hayatı ve 57 milyon TL
Uzmanlarca paylaşılan teknik verilere göre, madenlerdeki havalandırma sistemlerinin kesintisiz çalışabilmesi için 2 bin 500-3 bin kVA gücünde jeneratörlere ihtiyaç duyuluyor. Bu kapasitedeki bir jeneratörün piyasa değerinin yaklaşık 450 bin dolar, yani yaklaşık 19 milyon lira olduğu belirtilirken, üç ocak için toplam yatırım maliyetinin 57 milyon lirayı bulduğu ifade ediliyor.