Avrupa Birliği (AB) üyesi 21 ülkede seçmenler, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin dördüncü ve son gününde oy kullanmak için bugün sandığa gidiyor. AB’nin gelecek 5 yıllık yönetimini belirleyecek AP seçimleri, 6 Haziran‘dan bu yana devam ediyor.
Şimdiye kadar Hollanda, İrlanda, Çekya, Malta, Letonya ve Slovakya’da seçmenler oylarını kullandı. İtalya ve Estonya’da ise seçim bugün de sürüyor. Bugün, toplam 21 ülke seçmeninin sandık başında olması nedeniyle seçimlerin en hareketli günü niteliğinde. Almanya, Fransa, İspanya, Polonya, Romanya, Belçika, Portekiz, Yunanistan, Macaristan, Finlandiya, Avusturya, Bulgaristan, Danimarka, İsveç, Hırvatistan, Litvanya, Slovenya, Lüksemburg ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde seçmenler bugün sandığa gidiyor.
Sandıklar bu akşam kapanacak, kesin olmayan ilk sonuçlar AP tarafından üye ülkelerin ilgili otoritelerinden veriler geldikçe 18.00’den itibaren duyurulacak. Resmi sonuçların yarın açıklanması bekleniyor.
KOMİSYON BAŞKANI DA SEÇİLECEK
Aylardır Avrupa ‘nın gündeminde yer tutan seçimlerin sona ermesinin ardından daha da yoğun bir dönem başlayacak. Avrupa Parlamentosu’na girebilen ulusal parti üyeleri, AB çapında benzer düşüncelere sahip mevkidaşlarıyla “siyasi grup” adı verilen koalisyonlar kuracak. Haftalar alacak bu sürecin 16 Temmuz itibarıyla tamamlanması gerekiyor. Bu tarih, ilk Genel Kurulun toplandığı, yeni yasama döneminin başladığı gün olacak.
İlerleyen aylarda milletvekilleri, AB ülkelerinin liderleri tarafından gösterilen adaylar arasından AB’nin yürütme organı Komisyon’un yeni başkanını seçecek. Dolayısıyla seçimden sonraki günler, AB Komisyonu Başkanlığı için gösterilen liste başı adaylar için de yoğun kampanya süreciyle geçecek.
2019’dan bu yana Komisyon Başkanlığı görevini yürüten Ursula von der Leyen, yeniden aday seçilmesi en muhtemel isim. AB Komisyonu Başkanı, atanmasının akabinde, mevcut AB Konseyi ile birlikte Komisyon’un üyeleri için adayları önerecek. Komisyon üyeleri, AP’nin onayının ardından belirlenecek.
Komisyonun formasyonu, sonbaharda yapılması beklenen ve milletvekillerinin Komisyonun yapısını bir bütün olarak onaylayıp onaylamayacaklarına karar verecekleri genel kurul oylamasıyla tamamlanacak. AB Konseyi’nin yeni başkanı, üye ülkelerin liderleri tarafından seçilecek ve 1 Aralık’ta görevine başlayacak. Tüm bu süreçlerin sonunda AB’de yaşayan yaklaşık 450 milyon kişinin geleceğinde 5 yıllık dönem için söz sahibi yeni yönetim belirlenmiş olacak.
BELÇİKA VE BULGARİSTAN’DA ÇİFTE SEÇİM
Belçika’da seçmenler Avrupa Parlamentosu, ülkenin federal parlamentosu ve bölgesel parlamento seçimleri için oy veriyor. Hem AP hem de federal yapıdaki ülkenin genel seçimleri için 6 pusula üzerinden karar vermek üzere Belçikalı seçmenler, yerel saatle 08.00’den itibaren sandığa gitmeye başladı. Seçmen yaşının düşürülmesiyle bu seçimde ilk kez 16 yaşından büyükler oy kullanabilecek. 720 sandalyeli AP’ye 22 vekil gönderecek olan Belçika’da 8 milyon civarı seçmen bulunuyor.
Belçika Federal Parlamento’suna 150, Flaman Bölgesi Parlamentosuna 124, Brüksel Başkent Parlamentosuna 89 ve Valon Bölgesi Parlamentosuna 75 milletvekili seçilecek. Belçika’da nüfusu yaklaşık 350 bini bulan Türk toplumundan da çok sayıda aday yarışıyor.
Belçika’da bölgeler arasında yaşanan anlaşmazlıklar, hemen her seçim sonrasında siyasi krizlere neden oluyor. Ekonomik açıdan daha müreffeh olan Flaman bölgesi, sık sık daha fazla özerklik ve kendi maliyesi üzerinde daha fazla kontrol talep ederken ekonomik zorluklarla karşı karşıya bulunan Valon bölgesiyse daha güçlü federal birlik ve kaynakların eşitlikçi dağıtılmasını istiyor. Ülke, 1979 seçimlerinin ardından 107 gün, 1988’de 148 gün, 2007’de 194 gün ve 2019 seçimlerinin ardından 653 gün hükümetsiz kalarak bu konuda rekor kırmıştı.
Bu kez de seçimden birinci çıksa dahi herhangi bir partinin hükümet kurabilmesi için gerekli 76 sandalyeye sahip olamayacağı, bu nedenle zorlu bir koalisyon müzakere sürecinin daha başlayacağı öngörülüyor. Flaman bölgesinde yarışın faşist ve milliyetçi partiler arasında, Fransızca konuşulan Valon ve çift dilli Brüksel-Başkent bölgesinde sosyalist ve liberal partiler arasında geçmesi bekleniyor.
Seçim kampanyası döneminde en dikkat çekici konu, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan Flaman bölgesinde anket sonuçlarına göre ırkçı Vlaams Belang’ın (VB) birinci parti çıkacağı öngörüsü oldu. Göçmen ve İslam karşıtı söylemleriyle ön plana çıkan VB’nin yüzde 27, milliyetçi çizgideki N-VA’nın yüzde 20 oy alacağı tahmin ediliyor. “Geleceğimizi kendi elimize almak” sloganıyla VB, ülkenin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan Valon bölgesinden ayrılmayı savunuyor.
Bulgaristan’da da seçmenler, genel seçim ve Avrupa Parlamentosu gönderecekleri milletvekillerini belirlemek üzere bugün sandık başına gidiyor. Eş zamanlı yapılacak iki seçimde yarışan 20’si parti ve 12’si koalisyon olmak üzere 32 siyasi oluşum, 6 bin 518 aday gösterdi. Bulgaristan Merkez Seçim Kurulu (MSK), 240 üyeli Ulusal Meclis için 6 bin 100 milletvekili adayının gösterildiğini açıkladı.
Parti ve koalisyonlar, aynı zamanda Bulgaristan’ın AP’deki 17 vekil kontenjanına 131’i kadın 418 aday gösterdi. Kayıtlı 6,5 milyon seçmen için yurt içinde 12 bin, yurt dışında ise Türkiye dahil 60 ülkede toplam 769 sandık kuruldu. Türkiye’de yaşayan ve sadece Bulgaristan Parlamentosu için tercihte bulunabilecek seçmenler, 166 sandıkta oy kullanabilecek.
Avrupa Parlamentosu seçiminde sadece Bulgaristan’da veya herhangi bir Avrupa Birliği (AB) ülkesinde adresi olan seçmenler, sandık başına gidebilecek. Bu seçim için tüm AB ülkelerinde, Türkiye dahil diğer ülkelerde ise sadece Bulgaristan’ın diplomatik temsilciliklerinde sandık kurulacak. Bulgaristan nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan Türk ve Müslümanlar, geleneksel olarak ülkenin üçüncü büyük siyasi gücü Hak ve Özgürlükler Hareketi’ne (HÖH) destek veriyor. Parlamentoda halihazırda 36 milletvekilinden oluşan grubu bulunan HÖH’ün bu seçimde alacağı oyların yüzde 14’ü aşacağı tahmin ediliyor.
Ülke genelinde sabah başlayan seçim süreci, yerel saatle 20.00’ye kadar sürecek. Merkez Seçim Kurulu, AP için resmi sonuçların 12 Haziran’a kadar, genel seçim sonuçlarının ise 13 Haziran’a kadar duyurulacağını açıkladı.
